Zostań tapicerem!

Zapewne wielu z Was zwróciło uwagę na ludzi jeżdżących na nienaturalnie wydłużonej deskorolce. Ta „deskorolka” to longboard. Longboarding został wymyślony pod koniec lat 50-tych w Kalifornii, jednakże moda na niego dotarła do Polski stosunkowo niedawno. I zdobywa coraz więcej fanów. Może i Wy chcecie do nich dołączyć? Korzystając z zasobów FabLabu możecie własnoręcznie stworzyć spersonalizowany longboard. Oto kroki jakie Was przy tym czekają: <ol><li>Przygotowanie formatów sklejkowych i wybór kształtu deski </li><li>Ewentualne naniesienie grafiki </li><li>Klejenie formatów sklejkowych </li><li>Wycięcie kształtu deski i zaoblenie brzegów </li><li>Wywiercenie otworów pod trucki </li><li>Lakierowanie </li><li>Montaż trucków oraz kółek </li><li>I gotowe! </li></ol>Możecie teraz na swoim spersonalizowanym longboardzie przemierzać polskie ulice, zjeżdżać ze wzniesień, czy też przy deskorolce nauczyć się różnych trików. Zapraszamy do FabLabu po bardziej szczegółowe informacje. Do zobaczenia! J.O.

csm_longi_2_97f6d23f05

Podpowiadamy, jak zrobić longboard

Wakacje z FabLabem

W ramach programu „Rozwijaj swój pomysł” Marta – dziś wolontariuszka FabLabu – zaprojektowała i wykonała własnoręcznie buty barefoot. Projekt zrodził się z doświadczeń związanych z kontuzjami i poszukiwaniem rozwiązań wspierających naturalny ruch ciała. Wykorzystując technologie dostępne w FabLabie – od skanowania i druku 3D po ploter laserowy i maszynę do szycia skóry, Marta przekształciła osobistą potrzebę w funkcjonalny produkt.



Poniżej – opowieść autorki i opis procesu krok po kroku.



<figure class="wp-block-image size-large"><img src="https://admin.fablabwarszawa.pl/app/uploads/2025/05/RT302082-1024x683.jpg" alt="" class="wp-image-2231" /></figure>



Inspiracja na projekt wzięła się z kontuzji kolan, kręgosłupa, a następnie achillesa, przez które zaczęłam się interesować amatorsko różnymi zagadnieniami związanymi z fizjoterapią. Ostatnia kontuzja zapoznała mnie przypadkiem z niszą butów barefoot, czyli obuwiem z bardzo cienką podeszwą, szerokim przodem naśladującym kształt stopy i brakiem jakichkolwiek obcasów, co ma wspomagać naturalny ruch i jak najmniej ingerować w nieograniczony kontakt stopy z podłożem. Początkowo byłam bardzo sceptyczna, ale potem zagłębiłam się w ten temat&nbsp; na 100%.



Wyjątkowym aspektem tego typu obuwia jest filozofia, która je otacza: kierując się&nbsp; przesłaniem „mniej znaczy więcej" dekonstruuje formę buta i pokazuje, że może on być naprawdę prostą formą. Im zaś prostsza forma, tym łatwiejsza do własnoręcznego wykonania, nie wymagająca fabryki, czy bardzo złożonych maszyn. I faktycznie, większość firm z obuwiem minimalistycznym została założona właśnie w ten sposób, tak samo wielu hobbystów produkuje własne buty. Jako że generalnie lubię robić rzeczy, stwierdziłam, że również muszę spróbować. Program „Rozwijaj swój pomysł" w Fablabie okazał się być idealną okazją i dzięki temu mam na ten moment działający i regularnie noszony prototyp modelu, finalizowaną powoli drugą wersję tego samego wykroju i wiele nowych pomysłów na nowe buty, a także nieocenione zdobyte doświadczenia i wzbogacony warsztat umiejętności.



Prototyp butów jest wykonany ze skóry chromowanej i posiada podeszwy zrobione z opon. Jego wykrój został zaprojektowany w tradycyjny sposób: przenosząc rysunek z trójwymiarowego kopyta-formy na płaszczyznę i odwzorowując na materiale. Kopyto-model stopy został wydrukowany po uprzednim zeskanowaniu jej i odpowiednim przemodelowaniu.



Druga wersja butów jest wykonana ze skóry garbowanej roślinnie i oprócz zmiany materiału na podeszwę (zelówka Vibram), jest też owocem większego zainteresowania pracą ze skórą (tłoczenie, cieniowanie, formowanie). Wykonanie prototypu butów objęło wiele etapów:



<ol class="wp-block-list">
<li>Skan stopy z użyciem aplikacji na telefon, wykorzystującej fotogrametrię.</li>



<li>Przemodelowanie wygenerowanej siatki w Fusion 360 w celu usunięcia detali anatomicznych i zachowanie wolumetrycznej zgodności przy zamianie na właściwości kopyta szewskiego.</li>



<li>Druk kopyta na drukarce 3D w FabLabie.</li>



<li>Projektowanie wykroju na kopycie, po oklejeniu go taśmą papierową.</li>



<li>Wycięcie wykroju taśmy i przeniesienie go na płaszczyznę.</li>



<li>Skan wykroju i stworzenie wektorowego projektu w Inkscape na jego podstawie.</li>



<li>Wycięcie wykroju w materiale prototypowym, a następnie docelowym, z użyciem projektu wektorowego na ploterze laserowym w FabLabie.</li>



<li>Zszycie cholewki z wykroju na maszynie do szycia w FabLabie.</li>



<li>Oskórowanie starej opony samochodowej w celu oddzielenia wierzchniej warstwy użytej na podeszwę od wewnętrznego metalowego szkieletu.</li>



<li>Przyklejenie i wykrojenie materiału podeszwowego.</li>



<li>Elementy wykończeniowe: nabijanie oczek, sznurowadła etc.</li>
</ol>



A co dalej? Kolejne projekty będą uwzględniały tworzenie nowych wykrojów inspirowanych różnymi stylami butów, eksperymenty z wykorzystaniem druku 3D filamentami o elastycznych właściwościach do produkcji podeszw, a także testowaniem wykrojów stworzonych przez innych pasjonatów obuwia minimalistycznego. Jeszcze bardzo wiele par butów czeka na uszycie!



<figure class="wp-block-gallery has-nested-images columns-default is-cropped">
<figure class="wp-block-image size-large"><img src="https://admin.fablabwarszawa.pl/app/uploads/2025/05/RT302089-1024x683.jpg" alt="" class="wp-image-2235" /></figure>



<figure class="wp-block-image size-large"><img src="https://admin.fablabwarszawa.pl/app/uploads/2025/05/RT302090-683x1024.jpg" alt="" class="wp-image-2234" /></figure>



<figure class="wp-block-image size-large"><img src="https://admin.fablabwarszawa.pl/app/uploads/2025/05/RT302024-683x1024.jpg" alt="" class="wp-image-2236" /></figure>



<figure class="wp-block-image size-large"><img src="https://admin.fablabwarszawa.pl/app/uploads/2025/05/RT302033-683x1024.jpg" alt="" class="wp-image-2237" /></figure>



<figure class="wp-block-image size-large"><img src="https://admin.fablabwarszawa.pl/app/uploads/2025/05/20240830_142059-1024x461.jpg" alt="" class="wp-image-2238" /></figure>



<figure class="wp-block-image size-large"><img src="https://admin.fablabwarszawa.pl/app/uploads/2025/05/20240830_142119-461x1024.jpg" alt="" class="wp-image-2233" /></figure>



<figure class="wp-block-image size-large"><img src="https://admin.fablabwarszawa.pl/app/uploads/2025/05/20241001_120824-1024x647.jpg" alt="" class="wp-image-2232" /></figure>
</figure>

RT302082

Made in FabLab – buty typu barefoot, zaprojektowane i wykonane własnoręcznie

Open-source w projektowaniu cyrkularnym: Czy przyszłość należy do współdzielenia?

<figure class="wp-block-image size-large"><img src="https://admin.fablabwarszawa.pl/app/uploads/2025/02/RT301355-1024x664.jpg" alt="" class="wp-image-2104" /></figure>



Zastanówmy się przez chwilę: czy żyjemy w epoce największego postępu technologicznego w dziejach, czy raczej w epoce coraz bardziej złożonych barier dostępu do innowacji? Wydaje się, że nigdy wcześniej ludzkość nie dysponowała takimi możliwościami – mamy superkomputery w kieszeni, sztuczną inteligencję, która potrafi pisać książki, i technologie pozwalające wydrukować domy. A jednocześnie wiele nowoczesnych rozwiązań technologicznych pozostaje trudniej dostępnych dla szerokiego grona użytkowników – czy to z powodu patentów, zamkniętych ekosystemów, czy też skomplikowanych regulacji rynkowych.



Współczesne innowacje często powstają w ramach dużych struktur, które dbają o ich ochronę prawną – od kodu oprogramowania po kształt wtyczki do ładowarki. W niektórych branżach, takich jak motoryzacja czy rolnictwo, rośnie liczba systemów zabezpieczeń ograniczających możliwość samodzielnej naprawy sprzętu. To wywołuje rosnącą debatę na temat prawa użytkowników do modyfikowania i utrzymywania w dobrym stanie swoich urządzeń.



W tym kontekście ruch open-source jawi się nie tyle jako narzędzie dla hobbystów, ale jako akt technologicznego oporu – forma buntu przeciwko systemowi, który zamyka innowacje w rękach nielicznych. A jeśli połączymy to z projektowaniem cyrkularnym – ideą, która zakłada eliminację odpadów i maksymalne wydłużenie życia produktów – dostajemy kombinację, która może zmienić reguły gry.



<h2>Od katedr gotyckich do plików STL – skąd wzięła się idea otwartości?</h2>



Jeśli spojrzymy na historię, to okaże się, że idea dzielenia się wiedzą technologiczną nie jest niczym nowym. Średniowieczne katedry gotyckie powstawały dzięki otwartym systemom wymiany doświadczeń – architekci podróżowali po Europie, ucząc się od siebie nawzajem, zamiast chronić swoje pomysły tajemnicą. Dzięki temu każdy kolejny budynek był bardziej zaawansowany niż poprzednie.



Dziś rolę dawnych warsztatów budowlanych przejęły społeczności open-source, w których inżynierowie, projektanci i hobbyści udostępniają pliki CAD, instrukcje montażu czy modyfikacje istniejących konstrukcji. Nie musisz projektować od podstaw – możesz pobrać gotowy model drukarki 3D, stołu warsztatowego czy robota, dostosować go do własnych potrzeb i udostępnić swoją wersję innym.



To podejście, które nie tylko przyspiesza innowacje, ale również czyni je bardziej dostępnymi dla każdego, kto ma dostęp do narzędzi takich jak drukarki 3D, frezarki CNC czy ploter laserowy.



<h2>Drukarki 3D, CNC i recykling – jak open-source wpisuje się w cyrkularność?</h2>



Teraz wyobraźmy sobie warsztat przyszłości. Niewielką fabrykę, ale małą pracownię, w której stoi drukarka 3D, frezarka CNC i ploter laserowy. Tam, zamiast produkować kolejne tony plastikowych śmieci, rzemieślnik wykorzystuje zużyte materiały – tworzywa sztuczne z recyklingu, drewno pochodzące z rozbiórki budynków.



Nie musi projektować od zera – wchodzi na Thingiverse lub OpenBuilds, pobiera gotowy model, modyfikuje go według własnych potrzeb i drukuje. Może to być obudowa do lampy, może element mebla. Tak działa open-source w projektowaniu cyrkularnym – zamiast tworzyć nowe produkty, bazujemy na tych, które już istnieją, ulepszamy je i wydłużamy ich życie.



To rewolucja, ale cicha. Nie słychać o niej w mediach głównego nurtu, bo nie leży w interesie wielu korporacji. Ale dzieje się.



<h2>Przyszłość open-source w projektowaniu – co dalej?</h2>



Czy przyszłość projektowania rzeczywiście należy do współdzielenia? W świecie druku 3D, CNC i gospodarki cyrkularnej open-source już dziś odgrywa kluczową rolę, ale to dopiero początek. Technologie zmieniają się szybciej niż kiedykolwiek wcześniej, a otwarte podejście do innowacji wydaje się naturalną odpowiedzią na wyzwania współczesnego świata. Coraz częściej pojawiają się projekty wykorzystujące sztuczną inteligencję do analizy tysięcy otwartych modeli i sugerowania optymalnych rozwiązań konstrukcyjnych, co może sprawić, że projektowanie stanie się jeszcze bardziej dostępne.



Nie bez znaczenia pozostaje także rozwój nowych materiałów zgodnych z gospodarką cyrkularną. Powstają filamenty do druku 3D wykonane z odpadów z tworzyw sztucznych, biokompozyty o właściwościach przewyższających tradycyjne tworzywa sztuczne czy drewniane płyty produkowane bez użycia klejów syntetycznych. Można przypuszczać, że otwarte społeczności będą coraz częściej eksperymentować z materiałami pochodzącymi z recyklingu i udostępniać swoje wyniki, przyczyniając się do tworzenia bardziej zrównoważonych produktów.



Równie ważnym kierunkiem jest popularyzacja modułowych konstrukcji, które pozwalają użytkownikom na łatwą rozbudowę i modyfikację urządzeń bez konieczności ich całkowitej wymiany. W kontekście projektowania cyrkularnego oznacza to nie tylko ograniczenie odpadów, ale także większą swobodę w dopasowywaniu produktów do zmieniających się potrzeb. Przykładem mogą być otwarte systemy meblowe czy drukarki 3D, które można aktualizować poprzez wymianę pojedynczych komponentów zamiast kupowania nowego urządzenia.



Choć open-source nie jest panaceum na wszystkie problemy współczesnego przemysłu, jego wpływ na technologie cyfrowe i wytwórcze jest niezaprzeczalny. To właśnie w tym modelu tkwi potencjał, by projektowanie stało się bardziej demokratyczne, elastyczne i świadome ekologicznie. Społeczności hobbystów, inżynierów i projektantów od lat udowadniają, że współpraca i otwartość mogą prowadzić do innowacji na poziomie, który jeszcze dekadę temu wydawał się niemożliwy. Jeśli ten trend się utrzyma, możemy spodziewać się, że przyszłość rzeczywiście będzie należeć do tych, którzy nie tylko tworzą, ale także dzielą się swoją wiedzą.



Jako FabLab powered by Orange i Stowarzyszenie Robisz.to dokładamy swoją cegiełkę do zmiany myślenia o projektowaniu i edukacji. Uruchomiliśmy cykl warsztatów Jobs of Tomorrow, w którym mierzymy się z wyzwaniami przyszłości i przygotowujemy uczestników do zawodów, które dopiero się kształtują.



Przez pięć miesięcy uczestnicy zdobywają praktyczne umiejętności w druku 3D, obróbce CNC, pracy z elektronarzędziami oraz projektowaniu w Fusion 360, Inkscape i Tinkercad. Ale to nie tylko nauka obsługi maszyn –kładziemy nacisk na umiejętności takie jak praca zespołowa, iteracyjne podejście do projektowania i nauka wdrażania pomysłów w życie. Każdy uczestnik przechodzi cały proces – od pierwszych koncepcji, przez modelowanie i prototypowanie, aż po stworzenie gotowego rozwiązania.



To podejście, które nie tylko rozwija kompetencje techniczne, ale uczy myślenia projektowego, współpracy i elastyczności – umiejętności niezbędnych w dynamicznie zmieniającym się świecie. Patrząc na to, jak szybko rozwija się idea open-source i gospodarki cyrkularnej, jedno jest pewne – przyszłość nie wydarzy się sama. Przyszłość trzeba zaprojektować. I właśnie to robimy tutaj, w FabLabie.



Więcej o projekcie możesz przeczytać w naszych social mediach @Fablabwarszawa i @Robisz.to

RT301355

Projektowanie cyrkularne: Nowe podejście dotworzenia w odpowiedzi na wyzwania współczesności

<figure class="wp-block-image size-large"><img src="https://admin.fablabwarszawa.pl/app/uploads/2025/01/IMG_20241105_201153-4-1024x460.jpg" alt="" class="wp-image-2026" /></figure>



na zdjęciu proces rozkręcania dysków CD i odzyskiwania silników krokowych w pracowni elektronicznej



W obliczu współczesnych wyzwań, takich jak zmiany klimatyczne, kurczące się zasoby naturalne oraz wzrost populacji, projektowanie cyrkularne nabiera kluczowego znaczenia. To podejście staje się nie tylko coraz bardziej popularne, ale przede wszystkim niezbędne, gdy myślimy o przyszłości tworzenia produktów i usług. Czym jednak jest projektowanie cyrkularne i jak różni się od koncepcji takich jak zrównoważony rozwój, recykling czy upcykling?&nbsp;



<h3>Czym jest projektowanie cyrkularne?</h3>



Projektowanie cyrkularne to podejście wpisujące się w założenia gospodarki obiegu zamkniętego (cyrkularnego), które kładzie nacisk na całościowy cykl życia produktu – od etapu projektowania, przez użytkowanie, aż po ponowne wykorzystanie materiałów.. Jego głównym celem jest maksymalne przedłużenie użyteczności produktu oraz jego komponentów, przy jednoczesnym minimalizowaniu wpływu na środowisko. W odróżnieniu od tradycyjnego, generującego odpady modelu liniowego („weź, wyprodukuj, wyrzuć”), projektowanie cyrkularne dąży do całkowitej eliminacji odpadów, przekształcając „koniec życia” produktu w punkt wyjścia dla nowych cykli.



<h3>Kluczowe cechy projektowania cyrkularnego</h3>



Trzy główne założenia gospodarki obiegu zamkniętego opierające się na projektowaniu to:



<ul class="wp-block-list">
<li>eliminacja odpadów i zanieczyszczeń,</li>



<li>domykanie obiegów przy projektowaniu produktów i usług</li>



<li>regeneracja naturalnych ekosystemów</li>
</ul>







Projektowanie cyrkularne ma wiele aspektów, które wspólnie tworzą kompleksowei długofalowe podejście do tworzenia produktów. Warto wspomnieć o kilku z nich:



<ol class="wp-block-list">
<li>Trwałość i jakość produktów. Trwałość to fundament projektowania cyrkularnego – produkty tworzone są z myślą o długowieczności i odporności na zużycie. Wybór materiałów jest starannie dostosowany do funkcji, a projektowanie przewiduje możliwość naprawy i wymiany poszczególnych elementów. Im dłużej produkt będzie sprawny, tym rzadsza będzie jego wymiana, co pozwoli zmniejszyć zapotrzebowanie na surowce i energię. </li>



<li>Budowanie więzi z produktem. Projektowanie z myślą o budowaniu emocjonalnej więzi pomiędzy produktem a użytkownikami stanowi istotny element projektowania cyrkularnego. Produkty, które budzą pozytywne wspomnienia lub wywołują emocjonalne przywiązanie, są bardziej cenione i częściej podlegają starannej pielęgnacji. Na przykład dobrze zaprojektowane meble czy ubrania, które użytkownicy uznają za wartościowe, mogą pozostawać w użyciu przez lata, znacząco ograniczając nadmierną konsumpcję i generowanie odpadów.. </li>



<li>Modułowość i przyszłe wykorzystanie. Modułowość produktów odgrywa kluczową rolę w przyszłym  recyklingu i odzysku materiałów. Tworzenie produktów z myślą o tym, co stanie się z nimi po zakończeniu ich funkcji, umożliwia łatwiejszy demontaż i efektywny odzysk komponentów. Dzięki temu części produktów mogą być ponownie wykorzystane, a materiały poddane przetworzeniu, co ogranicza ilość odpadów i wspiera rozwój gospodarki cyrkularnej. </li>



<li>Lokalność surowców: Świadomość kosztów środowiskowych transportu sprawia, że projektowanie cyrkularne promuje wykorzystywanie lokalnych surowców. Dzięki temu zmniejsza się ślad węglowy związany z logistyką, a jednocześnie wspierane są lokalne społeczności i gospodarki. </li>



<li>Minimalizacja odpadów Projektowanie cyrkularne eliminuje koncepcję „końca życia” produktu. Wszystko, co trafia do obiegu, pozostaje w nim dzięki upcyklingowi, naprawie lub ponownemu użyciu. </li>
</ol>



<h3>Projektowanie cyrkularne a zrównoważony rozwój, recykling i upcykling</h3>



Projektowanie cyrkularne stanowi integralną część szerszej koncepcji zrównoważonego rozwoju, który zakłada troskę o przyszłe pokolenia i środowisko poprzez odpowiedzialne zarządzanie zasobami. Recykling i upcykling natomiast to konkretne procesy – pierwszy polega na przetwarzaniu materiałów w celu wytworzenia nowych, podobnych produktów, podczas gdy drugi nadaje odpadom nową, często wyższą wartość użytkową.. Projektowanie cyrkularne łączy te podejścia, wzbogacając je o myślenie systemowe i domykając obiegi materiałowe.



<h3>Dlaczego warto wdrażać projektowanie cyrkularne?</h3>



Projektowanie cyrkularne przynosi szereg korzyści – zarówno dla środowiska, jak i dla użytkowników. Ograniczenie marnotrawstwa zasobów oraz dbałość o wysoką jakość produktów przekładają się na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, redukcję zużycia surowców i ograniczenie ilości odpadów. Dla użytkowników produkty projektowane cyrkularnie mogą być bardziej trwałe i lepiej dostosowane do ich potrzeb, a także łatwiejsze w naprawie, co zwiększa ich funkcjonalność i wartość użytkową.



W obliczu globalnych wyzwań, projektowanie cyrkularne to krok w stronę bardziej zrównoważonego świata, w którym wartość materiałów i produktów jest utrzymywana możliwie jak najdłużej.



Wyzwania i perspektywy



Wdrożenie projektowania cyrkularnego wymaga zmian na wielu poziomach: od edukacji projektantów i producentów, przez rozwój technologii, aż po zaangażowanie użytkowników i wsparcie polityczne. To złożone wyzwanie, ale jego efekty – bardziej zrównoważona i odpowiedzialna przyszłość – są tego warte.



Projektowanie cyrkularne wykracza poza kategorię strategii projektowej – jest zmianą sposobu myślenia. Wspierając zamknięte obiegi i odpowiedzialną konsumpcję, mamy szansę na zbudowanie zrównoważonej przyszłości dla wszystkich.&nbsp;



W FabLabie staramy się rozwijać w tym kierunku i umożliwiać młodym osobom zdobycie wiedzy i umiejętności potrzebnych do tworzenia w duchu projektowania cyrkularnego. Aktualnie realizujemy te założenia w ramach projektu „Zawody Przyszłości”, który który rozpoczął się w styczniu i potrwa do końca maja. Trzymamy kciuki za osoby uczestniczące i owoce tego projektu!

Podpowiadamy, jak zrobić longboard

Witaj w FabLabie